David Bowie… Bu çok özel ruh için sanat camiasının baş bukalemunlarından birisidir desek hiç de yanlış olmaz. Neden mi? Çünkü o değişimin ta kendisi. Kendini dur durak bilmeyen bir üretim içerisinde yoğurup ölümsüz sanatını bizlere bahşetmiş adeta. Bowie’nin bu gezegendışı yaratıcılığının şarkılarında yarattığı çeşitli alter egolar sayesinde de biz dinleyicilerde iz bıraktığını çok net bir şekilde görebiliriz.
Şarkılarına geçmeden önce David Bowie’yi biraz tanıya ne dersiniz?
David Bowie Kimdir?
8 Ocak 1947’de Londra’da doğan David Robert Jones, çağının önünde gelen şarkıcısı, söz yazarı ve aktörüdür. 13 yaşında caz müzikten etkilenip Londra’nın ünlü caz sanatçısı Ronnie Rose’dan saksafon dersleri almaya başlamıştır. The Kon-Rads, The King Bees, The Mannish Boys ve The Lower Third gibi birlikte çaldığı gruplar sayesinde sahnenin gösterişli dünyasına adımını attı ve 1960’lı yılların sonlarına doğru uzun saçları ve bir yıldız olma arzusuyla “David Bowie”ye dönüştü.
Menajeri Kenneth Pitt ile anlaştıktan birkaç yıl sonra ilk efsanevi şarkısı “Space Oddity” ile Birleşik Krallık listelerinde 5. sıraya kadar yükselmeyi başardı. Bu müzikal arayışları sırasında genç Bowie karma medya, sinema, pantomim ve oyunculuk konularında deneysel işler yaptı. Bu denemelerin her biri şöhret basamaklarını tırmanmasında birer etken oldu. Çığır açan alter egolarından biri olan uzaylı Ziggy Stardust, yeşeren glam rock türü ve türün getirdiği tiyatral performanslar ile dünyaya adından söz ettirmeyi başardı.
Kariyeri boyunca sesini ve imajını yine yeni yeniden inşa ederek The Rise and Fall of Ziggy Stardust, Low, Let’s Dance ve Blackstar gibi ikonik albümleriyle rock, elektronik ve soul müziğe yeni bakış açıları ekleyerek var oldu.
Bowie, kanserle mücadelesini yansıtan Blackstar albümünün yayımlanmasından iki gün sonra 10 Ocak 2016’da vefat etti. Şüphesiz ki Bowie’nin devrim niteliğindeki bu mirası kuşaklararasında iz bırakarak taşınmaya devam edecektir.
1. Space Oddity
“Ground Control to Major Tom
(Yer Kontrol’den Binbaşı Tom’a)
Commencing the countdown, engines on
(Geri sayım başlatılıyor, motorlar çalışsın)
Check ignition and May God’s love be with you
(Ateşlemeyi kontrol et ve Tanrı’nın eli üzerinde olsun)”
Listemizin başındaki bu şarkı, Bowie’nin glam rock türünün ilk örneklerindendir. Bu tür içinde parlak kostümler; makyajlar, bilim kurgusal göndermeler ve tiyatral sahne şovlarını barındırıyor. Parçamız Dünya ile Bowie’nin ilk alter egosu olarak sayılan astronot Major Tom’un diyaloğuyla başlıyor. Ve hayalimizde kocaman bir hikâye canlanıveriyor.
Marc Spitz, Bowie kitabında Major Tom’un yani Bowie’nin tek başına kalmasının altındaki gerçek sebeplerden birinin sevdiği kadın Hermione’nin acısı olduğunu söylüyor. Bu kalp ağrısıyla içine kapanmış ve acısından böyle bir efsane doğmuş.
Şarkının ilerleyen saniyelerinde, Major Tom ona verilen görevi yerine başarıyla getiriyor fakat sonrasında işler ters gitmeye başlıyor.
“Your circuit is dead, there’s something wrong
(Yörüngeden çıktın, bir şeyler ters gidiyor)
Can you hear me, Major Tom?
(Beni duyabiliyor musun, Binbaşı Tom?)”
Major Tom’un Dünya ile olan iletişimi tamamen kesiliyor ve bir başına yabancı bir gezegende mahsur kalıyor.
“Here am I floating ’round my tin can
(Burada teneke kutumu etrafta yüzdürüyor muyum?)
Far above the moon
(Ay’dan çok yukarılarda)
Planet Earth is blue
(Dünya gezegeni mavi)
And there’s nothing I can do
(Ve yapabileceğim hiçbir şey yok)”
2. Starman
“There’s a starman waiting in the sky
(Bir yıldız adam var göklerde bekleyen)
He’d like to come and meet us
(Gelip bizimle tanışmak isAma aklımızı başımızdan alacağını düşünüyorteyen)
But he thinks he’d blow our minds
(Ama aklımızı başımızdan alacağını düşünüyor)”
İkinci şarkımız olan “Starman“, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars albümünden olan ve Bowie’yi star yapan o parçadır. Bu şarkıyla Bowie ,1972’de Birleşik Krallık’daki Top of the Pops programındaki performansı ve dünya çapında sansasyonel bir etki yaratan alter egosu Ziggy Stardust’la zihinlere kazınmıştır. Ziggy, kendini yalnız ve yılgın hisseden gençliğe özgürlük ve umut aşılamak için Dünya’ya gelen uzaylı bir rock yıldızıdır.
Kısacası Ziggy bu parçada, umudun bizi beklediğini ve onu aramıza almamızı istediğini dile getiriyor.
3. Station to Station
“The return of the Thin White Duke
(İnce Beyaz Dük’ün dönüşü)
Throwing darts in lovers’ eyes
(Sevgililerin gözlerine ok atan)
Here am I, flashing no colour
(Buradayım işte hiçbir renk göstermeden)
Here are we, one magical movement
(İşte buradayız, büyülü bir harekette)
From Kether to Malkuth
(Kutsal Taç’tan Yalan Dünya’ya)
There are you, drive like a demon from station to station
(İşte buradasın, istasyondan istasyona bir şeytan gibi geçiyorsun)
Station to Station albümünden olan bu şarkıyla birlikte Ziggy Stardust emekliye ayrılıyor ve yerini ondan çok daha farklı, karanlık bir persona sahneye çıkıyor: The Thin White Duke. Bu alter ego, Glam rock tarzından çok ayrı bir tarz barındırıyor. Tür, Soul ve diskoya evriliyor. Artık o eski parıltı yok, her şey siyah ve beyaz. Tıpkı David Bowie’nin dönüşen hayatı gibi.
Ayrıca spiritüel, dini ve mistik tonlar duymaya başlıyoruz bu parçayla artık. Farklı bir yolculuğun ve arayışın başladığı çok aşikar. Şarkı bizi bir tren istasyonunda yolcuymuşçasına hissettiriyor sanki bilinmeyenden bilinene gider gibi.
4. Heroes
“I can remember
(Hatırlıyabiliyorum)
Standing, by the wall
(Duvar önünde dikildiğimizi )
And the guns, shot above our heads
(Ve silahların başımızın üstünde nişan aldığını)
And we kissed, as though nothing could fall
(Ve sanki hiçbir şey düşmeyecekmiş gibi öpüştüğümüzü)”
Beyaz İnce Dük’le vedalaştıktan sonra albüme de adını veren “Heroes” ile listeler sallanmaya başladı. Yaşanılan tüm zorluğa rağmen melankolik hava yerini yeniden pozitifliğe bırakmış diyebiliriz bu şarkıyı dinlediğimizde. Şarkının ilham kaynağının Berlin Duvarı önünde öpüşen iki aşık olduğunu da söylüyor Bowie.
Bu efsanevi parça, iki aşığın hayalleri uğruna yeteri kadar cesaretli olurlarsa kahraman olabileceğini anlatır bizlere. Amaca ulaşmaktan çok amaç için verilen çabanın değerini ima eder.
“I, I will be king
(Ben kral olacağım)
And you, you will be queen
(Sense kraliçe)
Though nothing will drive them away
(Hiçbir şey onları deviremese bile)
We can be Heroes, just for one day
(Biz kahraman olabiliriz, yalnızca bir günlüğüne)”
5. Under Pressure
“Pressure pushin’ down on me
(Baskı çöküyor üzerime)
Pressin’ down on you, no man ask for
(Basıyor üzerine, insan ayırt etmeden)
Under pressure that brings a building down
(Baskı altında, bir binayı çökerten)
Splits a family in two, puts people on streets
(Bir aileyi ikiye ayıran, insanları sokaklara döken)”
Her ne kadar iş birliği olsa da listeye bu şaheseri eklemeden edemedim. Evet, birçoğumuzun aşina olduğu, iç titretici bas sesleriyle başlayan, yağmurlu bir havanın tatlı serinliğine sevgiyle kendimizi bırakıyormuş gibi özgür hissettiren o şarkı: “Under Pressure“.
Queen ve Bowie bizlere aslında sevginin ve birliğin yalnızlığa karşı olan tek koz olduğunu hatırlatıyor bu satırlarda:
“Why can’t we give love that one more chance?
(Neden sevgiye bir şans daha veremiyoruz?)
And love dares you to change our way of caring about ourselves
(Ve sevgi kendimize olan ilgiyi değiştirmeye cesaret ediyor)
This is our last dance
(Bu bizim son şansımız)”
Kaynakça:
- “David Bowie and His Alter Egos.” The Connector. Web. Erişim Tarihi: 11.03.25
- “About.” David Bowie. Web. Erişim Tarihi: 11.03.25
- “Bowie: A Biography”. Crown. Web. Erişim Tarihi: 11.03.25
- Öne çıkarılan görsel Getty Images’dan alınmıştır.
